Stralend staan ze op de foto. Opa, zittend in zijn stoel bij het raam, en oma staand naast hem. Het was een speciale dag. En daarom was er iemand van de krant langsgekomen om met hen te praten en een foto te maken. Ze waren zestig jaar getrouwd. Dat mocht zeker in de krant.
Begin jaren dertig van de vorige eeuw hadden ze elkaar ontmoet tijdens het werk. Opa was bakkersknecht en bracht brood rond bij de mensen thuis. Oma was dienstmeisje in het huis van de dominee. Zij was degene die opendeed als de bakkersknecht het brood kwam brengen. En zo kwam het dat opa en oma elkaar leerden kennen, trouwden, hun eigen bakkerij gingen runnen en samen acht kinderen, veertien kleinkinderen en nog meer achterkleinkinderen kregen.
Ze maakten nogal wat mee. Onder andere twee wereldoorlogen, een paar economische crises, de verzuiling en ontzuiling van Nederland en de grootschalige introductie van telefoon, televisie, auto, wasmachine en andere handige zaken. Hooggeschoold waren ze niet. Verre reizen maken deden ze niet. Ze runden hun zaak, hun tuin en hun gezin. En dat was dat.
Graag zou ik nog eens met ze willen praten over hun leven. Wat waren hun dromen destijds? Hoe was hun relatie? Wat vonden ze van al de ontwikkelingen om hen heen? Hoe brachten ze al die acht kinderen groot? Wanneer voerden ze hun eerste telefoongesprek? Wat was het eerste televisieprogramma dat ze zagen? Hadden ze willen reizen of durfden ze dat niet? Waren ze gelukkig? Vertellen kunnen ze me het allemaal niet meer. Ze zijn allebei niet meer in leven.
Op de foto ziet oma er nog fit en vrolijk uit. Haar vergeetachtigheid verborgen achter een glimlach. Ze was al jaren aan het dementeren. Ze vergat hoe laat en welke dag het was; dat ze de aardappels al geschild had; dat ze geen zout in huis had vanwege haar hartklachten en dat ze al een keer of tien eerder gezegd had dat het zulk mooi weer was buiten. Ze overleed niet lang na haar zestigjarige huwelijksdag.
Opa leefde daarna nog een paar jaar alleen. Zijn stok hing altijd achter de knop aan de rugleuning van zijn stoel. Net niet zichtbaar op de foto. Zonder stok kon hij niet lopen. Hij had al jaren een vergroeide heup. Een operatie wilde hij niet. Eigenwijs als hij was koos hij ervoor met pijn te leven. Totdat hij nauwelijks meer kon zitten, alleen met heel veel moeite kon opstaan en een paar keer viel. Toen was een operatie onvermijdelijk. Hij overleed kort daarna.
Ik moest denken aan opa en oma deze week toen mijn oog viel op de familieberichten in de krant. Kleinkinderen feliciteerden hun grootouders met hun zeventigste huwelijksdag. Tegenwoordig is zo’n lang huwelijk een wonder.
En daarom vroeg ik me af: Was het huwelijksgeluk nou vroeger heel gewoon? Of lijkt dat achteraf maar zo? Was het leven toen eenvoudiger? Of maken we het tegenwoordig allemaal zo ingewikkeld?
Begin jaren dertig van de vorige eeuw hadden ze elkaar ontmoet tijdens het werk. Opa was bakkersknecht en bracht brood rond bij de mensen thuis. Oma was dienstmeisje in het huis van de dominee. Zij was degene die opendeed als de bakkersknecht het brood kwam brengen. En zo kwam het dat opa en oma elkaar leerden kennen, trouwden, hun eigen bakkerij gingen runnen en samen acht kinderen, veertien kleinkinderen en nog meer achterkleinkinderen kregen.
Ze maakten nogal wat mee. Onder andere twee wereldoorlogen, een paar economische crises, de verzuiling en ontzuiling van Nederland en de grootschalige introductie van telefoon, televisie, auto, wasmachine en andere handige zaken. Hooggeschoold waren ze niet. Verre reizen maken deden ze niet. Ze runden hun zaak, hun tuin en hun gezin. En dat was dat.
Graag zou ik nog eens met ze willen praten over hun leven. Wat waren hun dromen destijds? Hoe was hun relatie? Wat vonden ze van al de ontwikkelingen om hen heen? Hoe brachten ze al die acht kinderen groot? Wanneer voerden ze hun eerste telefoongesprek? Wat was het eerste televisieprogramma dat ze zagen? Hadden ze willen reizen of durfden ze dat niet? Waren ze gelukkig? Vertellen kunnen ze me het allemaal niet meer. Ze zijn allebei niet meer in leven.
Op de foto ziet oma er nog fit en vrolijk uit. Haar vergeetachtigheid verborgen achter een glimlach. Ze was al jaren aan het dementeren. Ze vergat hoe laat en welke dag het was; dat ze de aardappels al geschild had; dat ze geen zout in huis had vanwege haar hartklachten en dat ze al een keer of tien eerder gezegd had dat het zulk mooi weer was buiten. Ze overleed niet lang na haar zestigjarige huwelijksdag.
Opa leefde daarna nog een paar jaar alleen. Zijn stok hing altijd achter de knop aan de rugleuning van zijn stoel. Net niet zichtbaar op de foto. Zonder stok kon hij niet lopen. Hij had al jaren een vergroeide heup. Een operatie wilde hij niet. Eigenwijs als hij was koos hij ervoor met pijn te leven. Totdat hij nauwelijks meer kon zitten, alleen met heel veel moeite kon opstaan en een paar keer viel. Toen was een operatie onvermijdelijk. Hij overleed kort daarna.
Ik moest denken aan opa en oma deze week toen mijn oog viel op de familieberichten in de krant. Kleinkinderen feliciteerden hun grootouders met hun zeventigste huwelijksdag. Tegenwoordig is zo’n lang huwelijk een wonder.
En daarom vroeg ik me af: Was het huwelijksgeluk nou vroeger heel gewoon? Of lijkt dat achteraf maar zo? Was het leven toen eenvoudiger? Of maken we het tegenwoordig allemaal zo ingewikkeld?
Log in om te reageren.
