Kerst zonder kerk

Jarenlang heb ik instemmend meegeknikt als de dominee tijdens zijn kerstpreek benoemde hoe leeg een kerst met alleen cadeautjes, kerstlichtjes en lekker eten was. Het leidde alleen maar af van waar het daadwerkelijk om ging met kerst: stilstaan bij de komst van God als mens naar de aarde. Maar tijden veranderen.

Inmiddels vier ik al een aantal jaar kerst zonder kerk of andere christelijke overdenkingen. Een bewuste keuze, omdat ik de rest van het jaar ook niet naar de kerk ga. Een gevolg van essentiële twijfel. “Wat betekent kerst dan nu voor je?”, is de vraag die ik regelmatig krijg van familieleden en vrienden. “Gewoon, gezellig met familie.” “Maar vind je dat dan niet leeg?” “Nee, om eerlijk te zijn niet.”

Ik weet nog dat familieleden en vrienden licht in shock waren, de eerste kerst dat ik thuisbleef. “Ga je zelfs met kerst niet meer naar de kerk?” Blijkbaar was dat het summum van afgedwaald zijn. Maar voor mij was het logisch. Mijn geloof was weg. Traditie, schuldgevoel of imago vond ik geen goede redenen om ’s zondags naar de kerk te blijven gaan. En datzelfde gold – en geld nog steeds- voor kerst.

Elk jaar weer krijg ik wel een of meer uitnodigingen voor kerstdiensten van familie, vrienden en kennissen. Regelmatig met een pushend element als: ‘het duurt niet lang hoor’, ‘er is een goede dominee’ of: ‘er is een mooi koor.” Ik weet dat ze stiekem denken of hopen dat ik ‘het licht’ zal zien, eenmaal weer in de kerk. Dan vertel ik uit dat het voor mij niet uitmaakt of de dienst kort of lang duurt, dominee zus of zo preekt, of dat er wel of geen koor is. Maar dat ik me in mijn huidige geloofsstatus niet thuis voel in de kerk en er vooral als kritische toeschouwer zit.”

En o ja, wat ook nog meespeelt: uitspraken over leegte met kerst roepen tegenwoordig wat weerstand op.