Wat staat er op het spel?

Afgelopen week had ik een deslundigheidsbevordering op mijn werk, het onderwerp was ‘Presentie’. Niet een methodiek maar een basis grondhouding waarbij het erom gaat de ander te zien. Wat me bijbleef in de presentatie was de zin ‘Wat staat er op het spel?’.

Degene die de presentatie gaf, stond met voorbeelden stil bij de leefwereld van mensen. Zoals een dame die in paniek was bij de Eerste Hulp, en niemand begreep waarom. Totdat iemand goed doorvroeg waarom ze zo in paniek was. Wat bleek, ze was bang dat haar katten thuis gevaar liepen. Het voorbeeld gaf aan dat voor hulpverleners je verdiepen in de leefwereld van de ander essentieel is. Daarmee voorkom je veel onbegrip. De vraag die je jezelf kan stellen is dan ook; ‘Wat staat er op het spel voor deze cliënt?’.

Zoals ik in mijn vorige blog aangaf, is nabijheid ook een thema in mijn eigen leven. Ik schreef hoe ik mij vaak weggecijferd heb in mijn leven als het om mijn behoefte om erkenning ging. En met dat ik het schrijf, moet ik denken aan wat tijdens de presentatie naar voren kwam namelijk de vraag: ‘Wat is goede zorg?’. We moesten in tweetallen onze meest goede en slechte voorbeelden van zorg bespreken. Voor mij ging het daarbij om aandacht. Geven hulpverleners, of dat nu de huisarts of andere mensen in andere beroepen zijn mij de juiste aandacht. Zien ze mij? Het zal uitmaken of het een bezoek over mijn gezondheid is of het kopen van een auto. Maar in beide gevallen ben ik gebaat bij de juiste aandacht voor mij van de ander.

Afgelopen weekend ontdekte ik dat het uitblijven van de erkenning van wie ik ben, en dan bedoel ik mijn kant van het verhaal, mij irritatie geeft. Want het geeft een gevoel van ik doe er niet toe. De wortel van deze houding is gelegen in de overtuiging: ‘Er is geen plek voor mij op deze wereld’. Een overtuiging die ik door mijzelf weg te cijferen, van brandstof voorzag. Nu kijk ik echter anders, en als ik me niet bewust word van die overtuiging, kan ik in een kinddeel terecht komen dat me tot slachtoffer maakt van de situatie. Terwijl het voor zal komen dat mensen mij soms wel en soms niet zullen zien in wie ik ben. Dat erkennen en op een volwassen manier naar kijken, zonder dat als afwijzing te zien, is de uitdaging die voor mij ligt.

Die uitdaging ga ik graag aan. Ik denk aan situaties waarin ik soms beland. Hoe mensen die veel aan het woord zijn mij dat gevoel van er niet mogen zijn geven. Mensen die zomaar hun verhaal vertellen, zonder te checken of je daar wel op zit te wachten. Het zijn niet de mensen die ik graag opzoek. Voor mij zijn mensen die oprecht geïnteresseerd zijn in wie ik vandaag ben, en wat ik meemaak, de mensen die bij mij een streepje voor hebben. Het is dat gevoel van gezien worden waardoor ik aan ga. Waarbij ik zelf ook verantwoordelijkheid neem voor mijn behoeften. Voor alle duidelijkheid doel ik hierbij op de relaties die ik privé heb, waarbij de behoefte aan wederkerigheid voor mij belangrijk is. In mijn werk heb ik een rol als hulpverlener en is er niet zoiets als wederkerigheid in de relatie cliënt/ hulpverlener. Dus daar gaat die behoefte niet op.

Het maakt dat ik sommige gesprekken langer vol houd dan andere. Ik vind het zo wonderlijk dat ik steeds meer zie hoe verschillend ik reageer op mensen. Bij de één ben ik eigenlijk binnen 5 minuten klaar met het gesprek, bij de ander is de honger groter. En soms is het een kwestie van het ermee uithouden voor een bepaalde tijd. Dan kan het zijn dat de afspraak in tijd wat korter is. Tegelijk hoef ik me niet helemaal naar de ander te vormen. Wat ik ook wel eens merk, is hoe een gesprek door een verrassende vraag ineens helemaal de andere kant op kan gaan, waardoor ik een andere, positievere ervaring overhoud aan zo’n gesprek.

Zo komt er al schrijvend allerlei behoeften en gedrag naar boven die ik in relaties ervaar. Ik schrijf daar vaak over. Het helpt mij om zicht te krijgen op wie ik ben, en waar mijn ongemakken zitten. Het helpt ook door te schrijven er afstand toe te krijgen en daarmee een nieuwe houding die me in staat stelt allerlei gevoelens te kanaliseren tot wat ze echt zijn, oud aangeleerd gedrag dat zich uit in het hier en nu. Waar ik leer mij comfortabeler en milder op te stellen naar de ander en mezelf. Daar ben ik graag mee bezig en dat helpt me, maar niet zonder Gods hulp te zoeken daarbij. Amen.