Memoires van een 37-jarige

De nacht was onvermijdelijk dichterbij gekomen. Ik had 'm gevreesd, maar wist dat het niet anders kon. Hij kwam dan ook, stilletjes, zoals de tijd altijd voortschrijdt met vaste tred.

Ik keek door het kiertje van de deur. De lucht was zwoel en ook al was de luchtvochtigheid wat aan de hoge kant, het was toch aangenaam. Die nacht. Ik keek naar opa. Zoals wel vaker zat hij te turen over de velden. Vroeger was er alleen maar veld, maar het dorp had nieuwbouwwijken en vanaf de veranda zag je in de verte de lichtjes van die wijk. Opa stopte zijn pijp en neuriede een liedje dat ik niet kende.

"Opa!" fluisterde ik, heel zacht. Opa reageerde niet. "Opa!" fluisterde ik iets harder. Ik wilde niet de heilige stilte doorbreken, maar vannacht was er iets waardoor ik mij niet stil kon houden. Opa draaide zijn hoofd. "Wat is er kind?" klonk liefdevol zijn stem. Ik slikte. Opa toch, opa... de opa zoals ik hem nooit had gekend keek naar me. Een glimlach op zijn gezicht, de pijn van jarenlang onbegrip leken uit zijn blik te zijn weggestreken. Ik vroeg me af wat er was gebeurd dat hij vrede had gekregen.

"U was 18 toen u mama kreeg, he?" vroeg ik. Opa knikte, maar hij zei niet veel. Geen verhalen over hoe het was om mama als baby in de handen te houden, hoe het was om vader te worden, geen verhalen van de hoop op nieuwe tijden. Maar opa glimlachte en knikte nog eens naar me. "En mama was pas 19 toen ze mij kreeg..." zei ik erachteraan. Het was geen vraag, het was een opnoemen van een feit. Ik slikte. "Dan was u dus 37 toen u opa werd!" want ik was de eerste. Oom Geert was nog vrolijk aan het genieten van zijn bloemetjes die hij buiten zette.

Opa trok eens flink aan zijn pijp. "Ja," zei hij, "ja..." En toen keek opa mij aan. "Tijden zijn veranderd, hè, jongedame..." Ik zat inmiddels naast opa en staarde ook uit over de velden. Ik friemelde met mijn vingers aan mijn kin. Voelde me wat ongemakkelijk met zijn constatering. Maar het klonk niet als een verwijt. Verwijten die ik mezelf wel zo vaak had gemaakt. Zoals, als ik toen nou die signalen van Henri had begrepen, dan was ik nu met hem samen en niet die vrouw met die onuitspreekbare naam. Maar ik wist ook wel dat dat een niet geldig verwijt was. Of als ik gezellig speelde met Kim, dochtertje van John & Lisa, mijn kringleiders. Dat ik ook zo'n mooi wonder in mijn armen had kunnen houden. Maar ook dat was een ongeldig verwijt. Want verwijten zijn alleen maar geldig als ik bewust verkeerde keuzes had gemaakt. Opa keek nog steeds naar mij. "Het is goed zo, kind. Jij bent jezelf trouw gebleven." Ik draaide mijn hoofd naar opa. "Hoe weet u dat nou?" "Je hebt geen concessies gedaan ten koste van jezelf. Jij hoeft jezelf geen verwijten te maken."

Hoe wist hij nou van die strijd in mezelf af. De interne commentator die altijd op ongewenste momenten mij vergeleek met mensen in de omgeving die wel alles hadden. Gezondheid, goede opleiding, mooie baan, fijne partner en een kind. "Die zijn vast niet alleen als ze 37 worden!" zei die interne commentator. Ik wilde hem wel door de wc spoelen. "Maar opa, ik ben 37 en ik heb niets!" Opa legde zijn arm op mijn schouder en hij zei: "Je weet toch nog ál die verhalen over de hongerwinter? Toen hadden we niks. En je weet nog wel welke tekst oma aanhaalde. Over de rijke die in feite arm is. En de arme..." "Weet ik, opa, weet ik..." "Jij bent rijk," zei opa nog en stond toen op en ging naar bed.

Ik zat nog even op de veranda, alleen, en keek naar de dovende lichtjes in de verte. Dacht aan opa's woorden. En toen ging ik naar bed. Het moet 4 uur zijn geweest toen ik wakker werd. Er stond in ieder geval iets met een vier op de wekker. Ik zat klaarwakker rechtop in bed. Ik voelde aan mijn voorhoofd. Ik zou toch beweren dat iemand me een kus had gegeven. Ik deed het licht aan en keek om me heen. Ik was weer in mijn eigen huis, terwijl ik toch zo zeker was dat ik net nog in het grote logeerbed met de lavendellucht was gestapt.

Toen ik op de bank ging zitten en een glaasje water dronk besefte ik het. Het was een verjaardagscadeautje. Ik keek naar de lijstjes bij de tv en pakte dat ene lijstje op. "Opa... bedankt!" zei ik en ik gaf een kus op zijn voorhoofd. En ik slofte naar bed om nog een paar uurtjes slaap te genieten.