Ik kom bindingsangst overal tegen. Of het nu in de kerk is, in de maatschappij of in diverse relaties; het lijkt wel alomtegenwoordig te zijn. Een soort epidemie van deze tijd. Want hierdoor ontstaat eenzaamheid, ongeïnteresseerdheid, afstandelijkheid en individualisme in ons leven. Ik geloof dat de kerk in een netwerk en een geheim voorziet, waardoor bindingsangst verbroken kan worden. Het geheim zit in het woordje ‘gemeenschap’.
In ons taalgebruik is dit woord ook van toepassing op een seksuele relatie. In eerste instantie klinkt het wat vreemd in de oren als we in de gemeente zeggen dat we ‘gemeenschap’ met elkaar hebben. Tenminste, ik kan me goed voorstellen dat mensen zich afvragen: waar hebben ze het eigenlijk over?
Toch is dit niet een ouderwets woord. Ook de Nieuwe Bijbelvertaling vertaalt het woord ‘koinonia’ met ‘gemeenschap’. Eén van de kernmerken van de eerste gemeente, -een model voor alle gemeenten door alle eeuwen heen-, was en is dat de gelovigen met elkaar een gemeenschap vormden. Ze gingen als een grote familie met elkaar om! Ze kwamen bij elkaar ‘en masse’ en in kleine groepen. Ze bleven trouw aan het onderricht van de apostelen, vormden met elkaar een gemeenschap, braken het brood en wijdden zich aan het gebed. (Hand. 2:42) (NBV)
Vergeet niet dat de eerste gemeente een mega-kerk was. Er wordt niet gesproken over enkele honderden mensen, maar tienduizenden. Er zijn mensen die bijvoorbeeld zeggen dat er geen verbondenheid kan zijn in een grote kerk. Ik ben eerlijk, dat maakt het niet altijd makkelijker, maar volgens mij is de grootte niet bepalend voor het ervaren van echte gemeenschap.
Het woord 'gemeenschap' drukt intimiteit en vriendschap uit. Het beschrijft ten diepste hoe nauw we met elkaar verbonden zijn door het volbrachte van Jezus aan het kruis. Dit woord heeft een geestelijke dimensie. De dimensie van het nieuwe leven in Christus. De dimensie van het kruis, de opstanding en de nieuwe geboorte door de Heilige Geest. Leven vanuit die ‘gemeenschap’ is leven ‘in verbinding’. In verbinding met God, de gemeente en jezelf! Dit maakt ons aan de ene kant heel sterk, maar ook heel kwetsbaar. Er is tegenwoordig zelfs heel veel moed voor nodig om je echt te verbinden met een groep mensen. Paulus schrijft in een van zijn brieven:
Als er dan enige bemoediging is in Christus, als er enige troost is van de liefde, als er enige gemeenschap is van de Geest, als er enige innige gevoelens en ontfermingen zijn, maak dan mijn blijdschap volkomen, doordat u eensgezind bent, dezelfde liefde hebt, één van ziel bent en één van gevoelen. Fil. 2:1-2 (HS)
We leven in een tijd van vervreemding en on-verbondenheid. Als de gemeente van betekenis wil zijn in deze tijd, dan is het belangrijk dat ze als geloofsgemeenschap herkenbaar is. Naast een actiegerichte benadering om missionair bezig te zijn, is vandaag vooral een gemeenschapsgerichte benadering van essentieel belang. Als er dus enige gemeenschap is van de Geest, zegt Paulus, maak dan mijn blijdschap volkomen.
Zonder de Geest, geen gemeenschap! Toch lijkt het er op dat steeds meer mensen, zelfs christenen, het moeilijk vinden om zich te verbinden of te committeren aan een plaatselijke gemeente. Ze vinden het fijn om naar een mooie dienst te gaan, een spetterend concert of een bepaalde activiteit bij te wonen. Als het maar op maat gesneden is, gericht op ‘mijn’ wensen en behoeften... Maar je echt verbinden met die andere mensen lijkt een stap te ver gaan. En als het aanbod de christen niet meer zint, gaat hij of zij stampvoetend weg. In een column van Rick Jansen in het FD op 29 november las ik heel treffend: De dominee moet zorgen voor een goede preek. De koster voor warme voeten, goed zittende stoelen en goed werkende toiletten. De muziekgroep moet rekening houden met mijn muzikale smaak en zorgen voor een goede aanbidding waardoor ik dichter tot God kom. En als het aanbod de christen niet meer zint, gaat hij stampvoetend weg, want hij groeit er niet meer. Op zoek naar een ‘betere’ kerk waar het aanbod wel naar de zin is...
Zo ontstaat er een evangelische scharrelcultuur! Mensen schieten geen wortel meer, maar scharrelen rond. De mensen die soms het hardste roepen dat ze geen verbondenheid voelen, zijn degenen die zich het minst toewijden aan een kring, aan een bediening of aan het gebed in de gemeente. Je kunt het vergelijken met een partnerrelatie. Het is leuk om wat vrijblijvende contacten te hebben. Wat flirten of wat spannende dingen doen, maar je echt overgeven aan de ander, echt ‘ja’ tegen elkaar zeggen, verantwoordelijkheid? Dat is er niet bij. Komt dat omdat we in een cultuur leven vol bindingsangst? Misschien liggen hier slechte ervaringen aan ten grondslag, waardoor men liever op afstand blijft.
Gelovigen worden in de Bijbel voorgesteld als schapen, als een kudde, maar niet als scharrelkippen met haantjesgedrag: de leider met de beste muziekteams of de gemeente met het mooiste gebouw, of de voorganger met de leukste preken, trekt de scharrelmensen aan. Er is niets mis met de dingen die ik noem: goede muziek, een mooi gebouw, leuke preken, et cetera. Maar als het niet draait om die gemeenschapszin, dan slaan we de plank mis. De gemeente wordt namelijk ook de bruid van Christus genoemd. Dat spreekt van intimiteit en gemeenschap, niet van vrijblijvendheid en gescharrel.
Ik denk dat het probleem van die on-verbondenheid vooral de gedachte is dat mensen ‘ja’ tegen elkaar moeten zeggen, ondanks mogelijke teleurstellingen en afwijzingen. ‘Ja’ moeten zegen tegen leiders of een visie, waardoor er een commitment en bijdrage wordt verwacht. En natuurlijk mogen we ‘ja’ zeggen tegen deze zaken maar dit kan pas als we eerst vol overtuiging ‘ja’ gezegd hebben tegen de Drie-enige God. En dat kunnen we pas als we beseffen dat Hij al veel eerder vol passie en liefde in Jezus Christus ‘JA’ en Amen gezegd heeft tegen ons. En ook ‘JA’ gezegd heeft tegen de ander. Ook die ander waar ik wellicht moeite mee heb. Hoe kun je zeggen: die persoon mag ik niet, staat me niet aan, moet ik niet, als je belijdt verbonden te zijn met Jezus, die net zo goed ook in die ander woont en leeft?
Als we elkaar gaan aanvaarden vanuit het volbrachte werk van Jezus aan het kruis, elkaar werkelijk gaan zien door dat licht en ons door elkaar laten raken, dan ontstaat er een gemeenschap –koinonia. Dan is het mogelijk om gemeente te zijn op de wijze waarop Paulus in Filippenzen 2 vers 1-5 ons oproept. Dan kan het wonder van ‘mienskip’ ontstaan waarin de ander thuis kan komen bij God, in zijn zegenende en liefdevolle omhelzing. Dit is wat mensen nodig hebben!
Met Sinterklaas in het vooruitzicht: hoe kan ik een geschenk of cadeau zijn voor andere gelovigen en voor de wereld om mij heen? Wat kan ik doen om gemeenschap te creëren? Wat kan ik doen om bindingsangst te verbreken in mijn leven? Als je er ècht bent voor elkaar, als je de ander werkelijk wilt ontmoeten, moet je eerst zelf aanwezig zijn (Engels: present) en beschikbaar. Dus: Be (a) present! Be a gift! Toon initiatief en daadkracht, toon interesse en sympathie, toon bewondering en waardering, aan mensen om je heen. Vooral rond Sinterklaas en Kerst!
Ds. Nicolas van Amerom
In ons taalgebruik is dit woord ook van toepassing op een seksuele relatie. In eerste instantie klinkt het wat vreemd in de oren als we in de gemeente zeggen dat we ‘gemeenschap’ met elkaar hebben. Tenminste, ik kan me goed voorstellen dat mensen zich afvragen: waar hebben ze het eigenlijk over?
Toch is dit niet een ouderwets woord. Ook de Nieuwe Bijbelvertaling vertaalt het woord ‘koinonia’ met ‘gemeenschap’. Eén van de kernmerken van de eerste gemeente, -een model voor alle gemeenten door alle eeuwen heen-, was en is dat de gelovigen met elkaar een gemeenschap vormden. Ze gingen als een grote familie met elkaar om! Ze kwamen bij elkaar ‘en masse’ en in kleine groepen. Ze bleven trouw aan het onderricht van de apostelen, vormden met elkaar een gemeenschap, braken het brood en wijdden zich aan het gebed. (Hand. 2:42) (NBV)
Vergeet niet dat de eerste gemeente een mega-kerk was. Er wordt niet gesproken over enkele honderden mensen, maar tienduizenden. Er zijn mensen die bijvoorbeeld zeggen dat er geen verbondenheid kan zijn in een grote kerk. Ik ben eerlijk, dat maakt het niet altijd makkelijker, maar volgens mij is de grootte niet bepalend voor het ervaren van echte gemeenschap.
Het woord 'gemeenschap' drukt intimiteit en vriendschap uit. Het beschrijft ten diepste hoe nauw we met elkaar verbonden zijn door het volbrachte van Jezus aan het kruis. Dit woord heeft een geestelijke dimensie. De dimensie van het nieuwe leven in Christus. De dimensie van het kruis, de opstanding en de nieuwe geboorte door de Heilige Geest. Leven vanuit die ‘gemeenschap’ is leven ‘in verbinding’. In verbinding met God, de gemeente en jezelf! Dit maakt ons aan de ene kant heel sterk, maar ook heel kwetsbaar. Er is tegenwoordig zelfs heel veel moed voor nodig om je echt te verbinden met een groep mensen. Paulus schrijft in een van zijn brieven:
Als er dan enige bemoediging is in Christus, als er enige troost is van de liefde, als er enige gemeenschap is van de Geest, als er enige innige gevoelens en ontfermingen zijn, maak dan mijn blijdschap volkomen, doordat u eensgezind bent, dezelfde liefde hebt, één van ziel bent en één van gevoelen. Fil. 2:1-2 (HS)
We leven in een tijd van vervreemding en on-verbondenheid. Als de gemeente van betekenis wil zijn in deze tijd, dan is het belangrijk dat ze als geloofsgemeenschap herkenbaar is. Naast een actiegerichte benadering om missionair bezig te zijn, is vandaag vooral een gemeenschapsgerichte benadering van essentieel belang. Als er dus enige gemeenschap is van de Geest, zegt Paulus, maak dan mijn blijdschap volkomen.
Zonder de Geest, geen gemeenschap! Toch lijkt het er op dat steeds meer mensen, zelfs christenen, het moeilijk vinden om zich te verbinden of te committeren aan een plaatselijke gemeente. Ze vinden het fijn om naar een mooie dienst te gaan, een spetterend concert of een bepaalde activiteit bij te wonen. Als het maar op maat gesneden is, gericht op ‘mijn’ wensen en behoeften... Maar je echt verbinden met die andere mensen lijkt een stap te ver gaan. En als het aanbod de christen niet meer zint, gaat hij of zij stampvoetend weg. In een column van Rick Jansen in het FD op 29 november las ik heel treffend: De dominee moet zorgen voor een goede preek. De koster voor warme voeten, goed zittende stoelen en goed werkende toiletten. De muziekgroep moet rekening houden met mijn muzikale smaak en zorgen voor een goede aanbidding waardoor ik dichter tot God kom. En als het aanbod de christen niet meer zint, gaat hij stampvoetend weg, want hij groeit er niet meer. Op zoek naar een ‘betere’ kerk waar het aanbod wel naar de zin is...
Zo ontstaat er een evangelische scharrelcultuur! Mensen schieten geen wortel meer, maar scharrelen rond. De mensen die soms het hardste roepen dat ze geen verbondenheid voelen, zijn degenen die zich het minst toewijden aan een kring, aan een bediening of aan het gebed in de gemeente. Je kunt het vergelijken met een partnerrelatie. Het is leuk om wat vrijblijvende contacten te hebben. Wat flirten of wat spannende dingen doen, maar je echt overgeven aan de ander, echt ‘ja’ tegen elkaar zeggen, verantwoordelijkheid? Dat is er niet bij. Komt dat omdat we in een cultuur leven vol bindingsangst? Misschien liggen hier slechte ervaringen aan ten grondslag, waardoor men liever op afstand blijft.
Gelovigen worden in de Bijbel voorgesteld als schapen, als een kudde, maar niet als scharrelkippen met haantjesgedrag: de leider met de beste muziekteams of de gemeente met het mooiste gebouw, of de voorganger met de leukste preken, trekt de scharrelmensen aan. Er is niets mis met de dingen die ik noem: goede muziek, een mooi gebouw, leuke preken, et cetera. Maar als het niet draait om die gemeenschapszin, dan slaan we de plank mis. De gemeente wordt namelijk ook de bruid van Christus genoemd. Dat spreekt van intimiteit en gemeenschap, niet van vrijblijvendheid en gescharrel.
Ik denk dat het probleem van die on-verbondenheid vooral de gedachte is dat mensen ‘ja’ tegen elkaar moeten zeggen, ondanks mogelijke teleurstellingen en afwijzingen. ‘Ja’ moeten zegen tegen leiders of een visie, waardoor er een commitment en bijdrage wordt verwacht. En natuurlijk mogen we ‘ja’ zeggen tegen deze zaken maar dit kan pas als we eerst vol overtuiging ‘ja’ gezegd hebben tegen de Drie-enige God. En dat kunnen we pas als we beseffen dat Hij al veel eerder vol passie en liefde in Jezus Christus ‘JA’ en Amen gezegd heeft tegen ons. En ook ‘JA’ gezegd heeft tegen de ander. Ook die ander waar ik wellicht moeite mee heb. Hoe kun je zeggen: die persoon mag ik niet, staat me niet aan, moet ik niet, als je belijdt verbonden te zijn met Jezus, die net zo goed ook in die ander woont en leeft?
Als we elkaar gaan aanvaarden vanuit het volbrachte werk van Jezus aan het kruis, elkaar werkelijk gaan zien door dat licht en ons door elkaar laten raken, dan ontstaat er een gemeenschap –koinonia. Dan is het mogelijk om gemeente te zijn op de wijze waarop Paulus in Filippenzen 2 vers 1-5 ons oproept. Dan kan het wonder van ‘mienskip’ ontstaan waarin de ander thuis kan komen bij God, in zijn zegenende en liefdevolle omhelzing. Dit is wat mensen nodig hebben!
Met Sinterklaas in het vooruitzicht: hoe kan ik een geschenk of cadeau zijn voor andere gelovigen en voor de wereld om mij heen? Wat kan ik doen om gemeenschap te creëren? Wat kan ik doen om bindingsangst te verbreken in mijn leven? Als je er ècht bent voor elkaar, als je de ander werkelijk wilt ontmoeten, moet je eerst zelf aanwezig zijn (Engels: present) en beschikbaar. Dus: Be (a) present! Be a gift! Toon initiatief en daadkracht, toon interesse en sympathie, toon bewondering en waardering, aan mensen om je heen. Vooral rond Sinterklaas en Kerst!
Ds. Nicolas van Amerom
Log in om te reageren.
