Onmacht verdragen

De app die ik elke ochtend ontvang in mijn mailbox ging over vergeving. Het is in mijn leven een terugkerend refrein, hoe vergeef ik mensen ‘die mij iets aandoen’. Ik schrijf het tussen aanhalingstekens, omdat het aandoen zich vaak beperkt tot een vervelend gevoel. Wat iets anders is dan dat mij daadwerkelijk fysiek iets aangedaan wordt.

Dat vervelende gevoel dus. Ik heb lange tijd met schuld naar mensen rondgelopen. Ik kwam maar niet op het idee om de ander te vergeven. Soms deed ik het wel, maar was het meer vanuit een Bijbels principe dan dat ik het ook begreep. Nog zoiets, kan ik vergeven zonder te begrijpen wat het in mij betekent?

Tot ik begon te begrijpen hoe Jezus de mensen die hem sloegen en geselden, vergaf. En dat ik zelf ook heel veel zonden had. Pas toen leerde ik dat vergeving in mijn leven paste. Niet langer omdat het zo hoorde, maar omdat ik het principe begreep en in mijn leven terugzag.

Terug naar dat vervelende gevoel. Ik merkte vanochtend dat ik bij het lezen van een artikel over iemand, moest denken aan mijn relatie met haar. Ik had een soort vriendschap met haar, maar nu ik over haar las bekroop mij een oud gevoel dat ik het best kan omschrijven als afkeer. Ik keek ernaar en zag dat ik het haar kwalijk had genomen dat zij zich niet vaker kwetsbaar naar mij had opgesteld. Zij bleef vaak, niet altijd, op een afstand. En het leek alsof ik haar dat nu weer kwalijk nam. Wat was dat in mij?

Het is onmacht. Dat zit zo. Ik red graag mensen. Vind het prettig als mensen kwetsbaar zijn. Want dan kan ik de reddende engel spelen. Soms door alleen te luisteren, maar liever nog geef ik heldere adviezen en inzichten aan de ander. Maar bij haar werkte dat niet. Ze presteerde het om juist mij van adviezen te voorzien. Waar ik erg boos over was, wat ik niet deelde.

Wat er dus achter mijn boosheid zit is dus tweeledig, de onmacht van de mij bekende rol van redder niet op mij kunnen nemen, en de boosheid om wat ik juist haar verweet, ze probeerde mij te redden. Waar het op neerkomt is, dat ik haar verwijt om wat ik zelf mis.

De onmacht om de reddersrol niet te kunnen vervullen, neem ik hier onder de loep. Mijn rol als redder komt voort uit mijn overlevingsmechanisme, als ik anderen red dan hoef ik mijn onmacht niet te voelen. Want de onmacht in de ander, roept de onmacht in mij op. Omdat ik niet leerde om mijn gevoelens te doorvoelen, leerde ik om gevoelens die machteloosheid opriepen weg te helpen, redden. Maar wat nou als ik die gevoelens van de ander er gewoon laat zijn. Dus eigenlijk mijn eigen gevoelens bij de gevoelens van machteloosheid van de ander er laat zijn. Dus niets hoef. Die vraag houd mij deze week bezig. Het uithouden bij de machteloosheid van de ander? En dus de reddersrol, die mij zo eigen is, loslaten. Wat gebeurt er dan?

Het vraagt een bewust zijn van mij. Bewust van wat ik in gesprekken voel, dat vooral. En daar bij stil staan. Die onmacht er laten zijn. Niet redden. Ook al ben ik stil aan het luisteren. Ook dat kan dat gevoel van onmacht voeden. Nee, voelen. In mij. En dan naast de ander gaan staan, en vragen: ‘Wil je dit gewoon even delen, of wil je iets anders?’. Om vervolgens later een gebed over de ander uit te spreken. Mocht dat nodig zijn.

Het schept ruimte tussen mij en mijn naaste. Ruimte waarin plaats is voor naastenliefde. Waarin ik mezelf dus niet langer dwars zit. Er vergeving voor mezelf kan zijn, en de gevoelens die in het contact met de ander ontstaan niet langer gedwarsboomd worden. Dan gaat het stromen. Precies zoals de ander mij door God gegeven is.