De muren van de kerk in Drenthe ademden regels. Hanna (23) zat er elke zondag, gevangen tussen banken van donker eiken. Haar handen trilden altijd—niet van angst, maar van overvloed. De geuren, de stemmen, het fluisteren van gewaden… het drong haar autistische brein binnen als een lawine. Haar vader, een ouderling in de streng-gereformeerde gemeenschap, noemde het "de prijs van een gevoelige ziel voor God". Hanna noemde het een kooi.
Haar jeugd was een web van moetens:
Oogcontact maken, "anders denkt men dat je iets te verbergen hebt".
Stil zijn tijdens diensten, "ook al klinkt het orgel als messen in je oren".
Bidden om genezing van haar "dwarse geest"—want haar behoefte aan routine, haar intense focus op vogels en sterren, haar angst voor aanraking… dat kon geen gave zijn. "Een kind van God is volmaakt," zei de dominee.
Op een oktoberochtend brak het web. Tijdens het avondmaal gleed een druppel wijn over haar pols. Het voelde als lava. De stemmen om haar heen vervormden tot gebrom. Toen ze buiten lucht haalde, zag ze een ekster—zwart-wit, fel en vrij—een takje in zijn snavel. "Ik blijf niet," fluisterde Hanna tegen de vogel. "Ik besta niet eens."
De Vlucht
Zonder plan pakte ze die nacht:
Een rugzak met een tent, een notitieboek en een bijbel.
Een kompas (cadeau van haar overleden oma, "die ook anders keek"
.
Stille moed.
Haar doel? Santiago de Compostela—niet voor aflaten, maar voor antwoorden. "Wie ben ik als het geloof zwijgt? Wie ben ik als de stilte spreekt?" schreef ze op dag één.
De reis werd een ontwaken:
In de Veluwe leerde ze dat lopen ritme is. Haar stappen vielen samen met haar ademhaling—een cadans die haar hoofd stil maakte. Geen woorden, geen verwachtingen. Alleen aarde onder haar voeten.
Bij de Rijn ontdekte ze water als taal. Het riviergeruis vertelde verhalen zonder oordeel. Hanna sprak terug—eerst binnensmonds, later luidop. Haar eerste lach sinds jaren echode over het water.
In de Ardennen ontmoette ze Pierre, een dove pelgrim. Hij leerde haar handen te "zien": "Geloof hoeft niet te klinken, Hanna. Soms is het een gebaar—een open hand, een gedeelde appel." Met gebarentekens beschreef ze haar autisme als "een andere manier van luisteren". Pierre noemde het "een heilige focus".
De Schaduwbergen
Na Luik werd de reis zwaar. De Vlaamse regen doordrenkte haar tent. Haar sokken waren constant nat. En in haar hoofd klonken de oude stemmen:
"Wie denk je wel dat je bent?"
"God straft dwaasheden."
Op een stormachtige nacht, verloren in de Ardennen, viel ze. Haar enkel zwol op. Schuilend in een lege schaapskooi, opende ze de bijbel—niet voor troost, maar om de bladzijden te voelen. Tussen Jesaja en Jeremia vond ze een briefje van haar oma:
"Hanna, de Heer spreekt ook door stilte. Soms is Zijn grootste wonder: jijzelf."
Die nacht droomde ze van de ekster. Het dier leidde haar naar een grot vol licht. Binnenin zat een meisje—haar jonge zelf—omringd door vogels. "Jij bent geen fout," zei het meisje. "Jij bent een antwoord."
Toen Hanna ontwaakte, was de zwelling gezakt.
Santiago: De Bevrijding
Na 89 dagen bereikte ze de kathedraal. Pelgrims stroomden binnen, maar Hanna bleef buiten. Ze keek naar haar handen—bedekt met modder, littekens en inkt van haar dagboek. Voor het eerst voelde ze: dit is heiligheid.
In een kapel aan de rand van de stad brandde ze symbolisch haar oude bijbel op. Niet uit haat, maar uit dankbaarheid.
"U leerde mij plichten, maar ik zoek waarheid. U eiste geluid, maar ik ben stilte. Toch draag ik U met mij—als een kompas, niet als een ketting."
Die avond schreef ze in haar notitieboek:
"Ik heet Hanna.
Ik spreek met vogels.
Ik voel God in regen.
Mijn brein is een toren—niet een gevangenis.
En mijn geloof… is een wandeling."
Thuiskomst
Terug in Drenthe stuurde ze haar ouders een boek: "Stappen van Stilte—een pelgrimsreis naar Hanna".
Haar moeder huilde toen ze las:
"Autisme is mijn taal. Geloof is mijn keuze. En vrijheid is niet wegrennen—het is thuiskomen in jezelf."
Op de eerste bladzijde tekende Hanna een ekster—vleugels wijd, een takje in zijn snavel.
Sindsdien leidt ze stille wandelingen voor anderen die "anders" geloven, voelen of zijn. Haar credo:
"Elke stap is een gebed. Elke stilte een psalm. En jij… jij bent de pelgrim én de bestemming."
