Compassie

Compassie


Er zijn van die woorden die voor mij een soort van magische bijklank hebben, ‘compassie’ is zo’n woord. Vrijdagmiddag op de weg terug van vakantie had ik een boeiend gesprek daarover met mijn vriendin. Welke plek compassie in mijn leven inneemt wil ik hier graag uit de doeken doen.

We zaten in de auto en hadden het over de voorbije week. We spraken over relaties. Over onze relatie en de relaties die mensen hadden die ons na stonden. Toen we het daar over hadden, merkte ik dat ik het moeilijk vind om mezelf niet op de voorgrond te zetten. Ooit zette ik me op een tekening boven op de wereld. Hoe treffend die vergelijking van toen misschien was op mijn situatie van nu. Ik heb onbewust vaak het gevoel dat ik ‘on top of the world’ ben. Dat ik het voor het zeggen heb, bepalend ben.

Dat bepalend zijn kan op verschillende manieren voorkomen, door heel snel ‘nee’ te zeggen bijvoorbeeld. Mijn eerste reactie op nieuwe dingen is vaak een ‘nee’. Dit is niet alleen ontmoedigend voor de ander, maar onttrekt ook positiviteit aan mijn eigen leven, want ontbeert de broodnodige avontuurlijkheid. Dat is niet hoe ik wil zijn. Toch is dat hoe mijn oude ik werkt. En die is behoorlijk hardnekkig, zo blijkt na een midweek vakantie.

Een andere manier van bepalend zijn is heel duidelijk aangeven wat mijn behoeften zijn. Dat lijkt op zich een prima eigenschap maar ik ben daar lichtelijk in doorgeslagen. En daar zit de kern van wat ik hier wil schrijven, ik wil compassie hebben voor de behoeften van de ander.

Vaker schreef ik hier al over mijn verleden als wegcijferaar. Daarin was nooit ruimte voor eigen behoeften. De laatste jaren leerde ik op te komen voor dat wat ik wilde. En ik denk dat het een wetmatigheid is in mijn leven dat wanneer ik iets leer dat tegengesteld is aan datgene van dat wat ik ken, ik er aanvankelijk in doorsla. Om uiteindelijk weer terug te veren en ergens in het midden uit te komen.

In dat midden hoop ik nu uit te komen. En wat ik daarvoor nodig heb is compassie. Het is voor mij allemaal heel logisch: vanuit te weinig liefde voor mezelf, naar te veel, om te eindigen in een evenwichtige verdeling tussen liefde voor mezelf en de ander. Want dat is wat ik wil, te leren dat compassie inhoudt dat ik niet het centrum van de wereld ben. Dat het allemaal niet alleen om mij draait. Daarom is het voor mij ook zo heilzaam om met anderen te leven, daarin leer ik heel veel over mezelf. Nu ook weer.

Ik leer dat als ik een liefdevol mens wil zijn, ik niet alleen goed voor mezelf hoef te zorgen maar ook voor de ander. Aangezien ik dat achter me heb willen laten als wegcijferaar is het mijn uitdaging om die twee, mezelf en de ander, in balans te brengen. Aan de ene kant bewust van mijn behoeften, aan de andere kant bewust van wat de ander nodig heeft. Wanneer ik dat doe, heb ik compassie met de ander. Want ik houd rekening met de behoeften van de ander. Maar niet meer omdat ik er zelf niet meer ben (zoals de wegcijferaar deed), maar omdat ik naast een gezonde basiskennis van eigen behoeften leer dat ik op een gezonde manier rekening houdt met de ander.

Daar is sprake van compassie, wanneer de aandacht voor de ander niet langer ingegeven wordt door zelfverloochening. Dat is mijn volgende stap naar genezing. Een hart dat open staat voor de ander. Zoals in de bijbel staat: ‘Heb uw naaste lief als uzelf.’ Komt daar de balans misschien voort van een evenwichtig samengaan van liefde voor mijzelf als mijn naaste? Ik vermoed van wel.