Ebenezer Scrooge

Voor de zoveelste maal keken m'n vrouw en ik naar het onovertroffen verhaal van Charles Dickens "A Christmas Carol", het leven van Ebenezer Scrooge. Elk jaar komt de verfilming van dit verhaal zo rond kerst steeds opnieuw op de buis.
Ik vermoed dat wereldwijd vele miljoenen mensen hierdoor worden aangesproken.

De oude rijke Scrooge, die vanwege z'n vrekkige manier van leven op zijn bankierskantoor een klein fortuin bij elkaar heeft vergaard, wordt tijdens de kerstnacht bezocht door drie geesten. De geesten komen hem bezoeken in steeds nieuwe gedaanten en gedurende een terugblik van Scrooge's leven staan ze stil bij de onvermijdelijke gevolgen van foute keuzes.
Scrooge had zelf een ongelukkige jeugd gehad en z'n hardvochtige vader had hem moreel weinig goeds nagelaten. Door keihard te werken voor z'n financiële status raakte hij z'n jeugdliefde kwijt en de rest van z'n leven werd hij alleen maar vrekkiger. Ondanks dat z'n neef Fred hem elk jaar tijdens Kerst uitnodigde vond hij al die kerstfeesten alleen maar geldverspilling en onzin. Z'n enige employé moest maar zien rond te komen van 'n karig loontje.

Tenslotte verscheen aan Scrooge de geest van de toekomende kerst, een onherkenbare knokige geest. De mensen die bij leven Scrooge nog gekend hadden herinnerden hem slechts als een oude vrek en niemand had getreurd om z'n dood. De geest had Scrooge meegenomen naar de witbesneeuwde begraafplaats en Scrooge veegde zelf de sneeuw weg van de grafzerk om de plek van z'n laatste rustplaats te ontdekken.

De sidderende Scrooge smeekte om barmhartigheid en vroeg om genade voor een herkansing. Hij ontwaakte de ochtend van Kerst uit een wrede droom.
De oude man was intens dankbaar dat hem nog een tweede kans was geschonken en bezocht al die mensen die de dupe waren geweest van z'n gierigheid en liet hen delen in de rijkdom die hij vergaard had. In de aangrijpende kerstnovelle van Dickens kwam uiteindelijk toch alles weer goed.

Tijdens de film dacht ik terug aan een vrijgezelle oom. Vijftig jaar geleden had hij in een zuiderzeestadje aan boekwinkeltje overgenomen en ik werd daar de zetbaas terwijl hij andere werkzaamheden had. Hoewel ik het er niet slecht had, gaf hij misschien een kwart uit van wat hij verdiende. Tegen sluitenstijd bezocht hij nog gauw even de slager om voor een habbekrats de vleesrestjes mee te nemen die bij de snijmachine waren overgebleven. We woonden in een stadje aan het IJsselmeer en we gingen wel eens zoeken naar aangespoeld hout om brandstof tijdens de koude wintermaanden te besparen.
Hoewel hij graag getrouwd had willen zijn liepen al z'n stuntelige pogingen op niks uit. Ik zou nog allerhande leuke anecdotes kunnen vertellen. Bij z'n sterven heeft hij al z'n bezittingen nagelaten aan christelijke goede doelen.
Was m'n ome X nu gedetermineerd tot een kettingreactie van keuzes? Hij had een zoveel gelukkiger leven kunnen hebben.

Toen ik nog een kleine ondernemer was, verdubbelde ik zelf m'n uitgavenpatroon voor goede doelen als gevolg van een schrikreactie van een "christelijk" boek wat ik had gelezen. Ik heb er geen spijt van gehad.
Jij en ik weten dat we niet behouden zullen worden vanwege onze goede werken. Maar volgens Jacobus is het geloof zónder de werken een "dood" geloof. A Christmas Carol van Charles Dickens heeft miljoenen mensen weten te inspireren en bij de zoveelste vertolking van dit ontroerende verhaal ervaar ik het als een voorrecht dit met jullie te delen.