Roomsen en protestanten

De wereld is er niet eenvoudiger op geworden met zo'n grote keuzevrijheid binnen de kerkelijke instituten. De eenvoudige gemeenschap van m'n geboortedorp heb ik al decennia achter me gelaten. Ons dorp werd gedomineerd door een gereformeerde (synodaal) - en een hervormde kerk en een klein christelijk gereformeerd kerkje. Het aangrenzende dorp Slagharen was een roomskatholieke enclave inclusief een heus klooster. Ik raakte vertrouwd met de aanblik van nonnen in habijt. De dorpen waren compleet gesloten gemeenschappen ten opzichte van elkaar, ten minste in mijn beleving.
Mijn vader die zakenman was, was omwille van den brode, even goede vrienden met dominees als met mijnheer pastoor. Hij gaf een wekelijkse courant uit en ik groeide op met een zus en twee oudere broers. Wanneer één van ons een nieuw kostuum moest worden aangemeten, nam hij ons beurtelings mee naar zowel de roomse (dus in Slagharen) dan naar zowel de gereformeerde (ons eigen dorp) herenmodezaak. En onze christelijke gereformeerde buurman was een heuse manufacturier met wie we ook bevriend waren. Alle zakenmensen werden door ons in ere gehouden. Om vaders' wekelijkse periodiek in stand te houden waren we uiteindelijk afhankelijk van de acquisitie, de gelden die de advertenties opbrachten.

Wanneer ik als jongen van elf jaar het grote indrukwekkende boek over de martelaren doorbladerde was ik angstig verwonderd hoe die gemene roomsen ons protestanten de brandstapels opsleepten. Van de gruweldaden van de geuzen en de slachtoffers in Gorcum wist ik toen nog niet. Rond die leeftijd logeerde ik bij een alleraardigste oom in Deventer en ik snapte maar niet waarom hij de rooms katholieke kerk met zijn ganse hart zo hartstochtelijk verfoeide. In vaders bedrijf hadden we een rooms katholieke chef en dat was een prima mens.

De laatste jaren word ik steeds meer aangetrokken tot literatuur van rooms katholieke auteurs, vooral met name Henri Nouwen. Elke keer kom ik bij zijn boeken diep onder de indruk van een doorleefd christelijk geloof en ik ervaar mezelf als een geestelijke kleuter wanneer ik z'n boeken lees. Ook de literatuur van Anselm Grün vind ik fascinerend. Ik weet dat er genoeg vissen hier rondzwemmen die me feilloos duidelijk kunnen maken wat er allemaal niet klopt in z'n boeken, maar tòch blijven z'n boeken me intrigeren. Eerlijkheidshalve mis
ik een belangrijk component in zijn geschriften zoals het plaatsvervangend offer van onze Heer en Heiland. Hij geeft daar een andere duiding aan. Echter, daarin verschilt hij niet van duizenden protestantse geleerden. Overigens ben ik amper schrijvers tegengekomen die op zo'n praktische wijze over een grote veelheid van onderwerpen schrijft.

De devotie en/of contemplatie van roomsen boeit me ten zeerste. Misschien ook wel de mystiek of hoe je het ook allemaal zou willen noemen. Achteraf gezien vond ik onze gereformeerde kerk van vroeger allemaal wel heel erg verstandelijk georiënteerd met hun accenten op het juiste inzicht. Grappig hoe alle stromingen hier op funky fish elkaar weer vrijelijk tegenkomen. Het vaarwater in deze vissenkom is groot genoeg dat niemand angstig hoeft te zijn voor het oplopen van averij.