Een papa die van me hield.

Met regelmaat denk ik terug aan het vaderbeeld dat zich in m'n geest had ontwikkeld toen ik als knulletje zeventig jaar geleden opgroeide in een plattelandsdorpje, ergens in Overijssel. Ik hield geducht rekening met m'n twee sterkere oudere broers die respectievelijk vier en acht jaar ouder waren als ik. De leeftijdsverschillen waren te groot voor een heuse onderlinge communicatie. M'n oudste broer, die al langer dan zestig jaren in Canada woont, gaat nog altijd gebukt onder het gevoel dat hij zich niet echt geaccepteerd heeft gevoeld in relatie tot z'n papa.
Ik was 'een gloepertien', vergelijkbaar met Bartje uit de boeken van Anne de Vries, een wat sneaky joch dat steeds z'n best deed de goedkeuring van z'n papa te verkrijgen.

In de groeistuipen naar volwassen-wording haalde ik bij regelmaat stomme streken uit.
M'n best doen op school heb ik nooit leuk gevonden, mits.... er een beloning tegenover stond. Met moeite werd ik steeds bevorderd van de ene klas naar de andere klas. Papa stelde vijftig cent in het vooruitzicht voor elk rapportcijfer waar ik een extra punt scoorde. Bij een tussenrapport in de vierde klas van het lager onderwijs veranderde ik handmatig zeven cijfers met een extra punt. Dat leverde me drie gulden en vijftig cent op. Wat m'n papa van die cijfer-knoeiboel gedacht heeft, weet ik niet. Maar ik kreeg drie gulden en vijftig cent in het handje. Dat geld was ook zo weer op. En tijdens de vakantie zat ik te zweten over m'n onbezonnen daad. Heel kien plakte ik de juiste oorspronkelijke cijfers er weer overheen. En bij een oom en tante in Hardenberg die een bakkerij/kruideniersbedrijf hadden verdiende ik met klusjes het geld weer terug. Ik zorgde ervoor dat dat geld weer bij m'n papa terecht kwam.

Menig jaar later, toen ik leerde aan het volwassen-arbeidsproces deel te nemen, breide hij ook - soms - m'n domme acties met de werkgever weer terecht. Papa was met twintig man personeel een druk bezet man en tijd voor echte communicatie was er amper. Hij kon ook heel streng zijn. Ik had een levenshouding ontwikkeld dat ik hem maar beter te vriend kon houden.
Papa was voor mij ook een soort van almachtige vader die voor mij onberispelijk was. Toen ik twaalf jaren oud was betrapte ik hem op een noodleugentje. Het leek wel of mijn vaderbeeld wankelde, dat ik een papa had die ook liegen kon.
Met m'n dertiende levensjaar gingen papa en ik naar een instituut voor beroepskeuze in Amsterdam waar professor Waterink aan verbonden was. Zijn beoordeling over mij was dat ik een gehoorzame jongen was.

Dat beeld van een almachtige vader projecteerde ik ook op God, een Papa die je maar beter te vriend kon houden. Wanneer dat niet gebeurde, dan zwaaide er wat.
Die sneaky levenshouding ben ik nooit helemaal kwijt geraakt. Ik doe nog altijd, zonder dat daar een echte reden voor bestaat, talloze dingen een beetje stiekem. Probeer mensen te vriend te houden en heb de grootste moeite met het hanteren van conflicten. Nu kan ik m'n beperkingen aardig goed camoufleren.
Op latere leeftijd leerde ik geleidelijk aan dat m'n papa echt van me hield en het beste met me voor had. Verbaal was het in die tijd niet gebruikelijk dat ouders tegen hun opgroeiende kinderen zeiden: "Ik houd van je...." Ik zou gewild hebben dat we er toentertijd meer over hadden kunnen praten.

De laatste maanden heb ik de evangeliën nog weer eens goed doorgelezen en stond langer stil bij die bijbeltekst in het evangelie naar Johannes, waar Jezus zegt:
"Wie Mij heeft gezien, die heeft de Vader gezien."
Decennia lang was ik altijd een beetje bang voor die almachtige hemelse Vader voor Wie geen enkel ding verborgen bleef. Een Papa die alles zag. En hoe houd je zo'n almachtige en allesziende Papa te vriend?
Ik ervaar een gevoel van vrede. hoe meer ik besef dat m'n aardse papa, ondanks z'n beperkingen, het goed met me bedoelde. Dat sterkt me in m'n voorstellingsvermogen waar Jezus z'n discipelen leert dat God in de hemel onze hemelse papa is. Een papa, die aan Jezus bekend maakte: "Zie, mijn geliefde zoon in wie ik een welbehagen heb."
We zijn nooit te oud om te leren afstand te nemen van onze gebrekkige projecties waar het om God gaat als onze hemelse papa.