Amish mensen, leven in eenvoud

In de achterliggende tien jaar heb ik misschien wel vijfentwintig Amish romans gelezen, waarvan de helft in het laatste jaar. De meeste romans spelen zich af tijdens de jaren 1950 - 2000. Nu heb ik een schrijversduo ontdekt
Mindy Starns Clark samen met Leslie Cloud, schrijvers van de serie De vrouwen van Lancaster County. Het eerste deel "De vroedvrouw van de Amish" gaf me al een kick en nu zit ik met roodgloeiende oortjes het derde deel van de serie te lezen "De bruid van de Amish", 370 bladzijden leesplezier. Het leuke van de laatste serie is dat de gebeurtenissen zich afspelen in het nu, anno 2010.

Wat fascineert me toch steeds zo in die Amish literatuur? Ik denk toch dat eeuwigdurende dilemma rond het spanningsveld over wat God van me verlangt,
wat m'n ouders of m'n familie van me willen en de ontdekkingsreis naar wat ik zelf eigenlijk wil.
De meeste Amish meiden trouwen tusssen hun achttiende en twintigste levensjaar. Kom je een eindje boven de twintig uit, dan word je al gauw een maidel, of te wel een oude vrijster. Dan mis je de boot.
Zo lang je nog niet officieel toegetreden bent tot het Amish kerkgenootschap, maak je de jaren door van de rumpschspringe, de overgang naar het volwassen leven en er nog een mate van tolerantie toegestaan wordt om er achter te komen of je met instemming van jouw hart voor God en de kerk wilt kiezen. De omliggende aantrekkelijke cultuur van de Englischer maakt het er allemaal niet gemakkelijker op.

De plaatselijke zelfstandige kerken worden geleid door een bisschop met behulp van z'n diakenen. Je wordt bisschop door loting. Het ambt drukt zwaar op 's mans leven omdat hij naast z'n bisschopsambt ook het gewone reguliere leven vervult om de kost te verdienen. Elke Amish stroming kent z'n eigen Ordnung, een verzameling van regels waaraan de plaatselijke Amish christen zich dient te houden.
De samenzang tijdens de zondagsdiensten of tijdens de zaterdagavonddiensten van de jongeren is altijd acapella. Het gebruik van muziekinstrumenten is verboden. De zaterdagavondbijeenkomst voor jongeren is de gelegenheid bij uitstek dat een meisje zich het hof laat maken door een jongen, die het meisje de kans geeft door hem in z'n rijtuigje naar huis gebracht te worden.
Het rijden in auto's is contrabande.
In sommige Amish gemeenten zijn mobieltjes toegestaan.
Wanneer een Amish jongen verliefd wordt op een Amish meisje van een Amish kerk in een ander district, kan dat al voor problemen zorgen omdat de Ordnung op onderdelen kan verschillen.

Voor getalenteerde Amish meisjes is het soms een crime hun aangeboren talenten te sublimeren in de kook- en bakkunst die in hun cultuur hoog aangeschreven staat. De romans gonzen van de geheimen omdat heel veel gedrag stiekem gebeurt of balanceert op het randje van wat misschien nog toegestaan wordt in de hoop dat God misschien een oogje toesluit. Wanneer je in jouw levensstijl al te zeer afwijkt van de Ordnung en Gods geboden, loop je kans dat je door de bisschop en de kerkgemeenschap in de Bann wordt gedaan, een straf die wel een jaar of langer kan duren. De communicatie met de persoon die het treft wordt tot het uiterste terug gebracht en je eet niet langer met de overige gezinsleden aan een gemeenschappelijke tafel...... totdat het moment aanbreekt dat je berouw toont en je je conformeert met het leven dat van je verwacht wordt.

Onderling is er een enorm sociale controle, temeer omdat een ieder zich verantwoordelijk voelt voor het geestelijk welzijn van de ander. Wanneer je uit de pas loopt, wordt er gauw wat doorgebriefd naar de diaken of de bisschop, zelfs door jouw eigen broer of zus.
Wanneer je het leuk vindt om verhalen of een roman te willen schrijven, gebeurt dat in het geniep op gevaar van uitsluiting. De schrijfkunst willen uitoefenen leidt tot trots en brengt je buiten de aanwezigheid van God. Je past wel op dat jouw zus niet ontdekt welke verborgen manuscripten je er op nahoudt.

Toch zou ik deze gemeenschappen, die gezamenlijk enkele honderdduizenden leden tellen, onrecht aandoen door hen als een sekte te brandmerken. Naast alle zwarigheid roept "het leven in eenvoud", ook een soort van heimwee op.
De Amish kennen geen verzekeringen. Wanneer een boerderij door de bliksem getroffen wordt, staat de volgende week de hele mannelijke gemeenschap op de stoep om een nieuwe schuur of boerderij op te zetten en dat in een ongelofelijk snel tempo.
Hun eenvoudige rijtuigjes zijn in de snelle samenleving kwetsbaar en bij aanrijdingen met noodlottige gevolgen zullen ze het nooit tot een proces laten komen ondanks het feit dat de schuld bij de automobilist ligt. Heel dikwijls lokt hun geweldloze levenscultuur een pestgedrag van de seculiere omgeving op. Voor jonge mannen maakt dat hun leven er niet gemakkelijker op.
In sommige kerkgemeenschappen wordt snel stilgestaan bij voortekenen om daarin Gods goedkeuring of afkeuring te zien. Ook het fenomeen van de wijze vrouw in zo'n gemeenschap is boeiend om te lezen. Oudere wijze vrouwen zijn soms boven de leefregels verheven en menig kerklid in gewetensnood vindt verlichting in haar lasten door hun zorgen te delen met "de wijze vrouw".
Kortom, in al deze boeken vind je volop ingrediënten om jezelf steeds de spiegel voor te houden omtrent datgene wat God van je verlangt, wat de bisschop wil en wat jouw eigen mening is.